อวิชชาปัจจยาสังขารา เพราะมีอวิชชาเป็นปัจจัยจึงมีสังขาร

อวิชชา: ปัจจัยที่เป็นเหตุให้เกิดสังขารและการปรุงแต่งจิต

อวิชชาเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้มนุษย์ยึดมั่นในความเชื่อผิด ๆ และปรุงแต่งการกระทำ ซึ่งวนเวียนอยู่ในสังสารวัฏไม่รู้จบ

อวิชชา: ทำไมความไม่รู้จึงนำไปสู่สังขาร?

อวิชชาในพุทธศาสนาหมายถึง "ความไม่รู้" หรือการขาดปัญญาที่เข้าใจความจริงของธรรมชาติ ความจริงนั้นคือการเข้าใจอนิจจัง (ความไม่เที่ยง) ทุกขัง (ความเป็นทุกข์) และอนัตตา (การไม่มีตัวตน) อวิชชานี้จึงนำไปสู่การปรุงแต่งหรือสังขาร ซึ่งเป็นการกระทำ ความคิด หรือคำพูดที่เกิดขึ้นจากการขาดความเข้าใจในธรรมชาติ

เพราะอวิชชาเป็นความไม่รู้ที่มองโลกตามทิศทางของกิเลส เช่น ความโลภ โกรธ หลง มนุษย์จึงมักปรุงแต่งจิตและกระทำในสิ่งที่นำไปสู่ความทุกข์ ตัวอย่างเช่น ความไม่รู้ทำให้เรายึดมั่นในความสุขชั่วคราว คิดว่ามันจะอยู่กับเราอย่างยั่งยืน เมื่อความสุขนั้นจางหายไป เราจึงตกอยู่ในความทุกข์ สังขารเหล่านี้เกิดจากความพยายามในการเติมเต็มความต้องการที่ไม่มีวันสิ้นสุด และวนเวียนอยู่ในวัฏสงสาร

การทำลายอวิชชาโดยปัญญาคือการที่เราสามารถตระหนักรู้และเข้าใจถึงธรรมชาติที่แท้จริงของชีวิต ซึ่งจะทำให้สังขารลดน้อยลง และไม่เกิดขึ้นอีกต่อไป