พระพุทธเจ้าได้ตรัสถึง ทุจริต ๓ (ความประพฤติผิดทางกาย วาจา และใจ) ว่าเป็น "อาหาร" หรือปัจจัยที่เกื้อหนุนนิวรณ์ ๕ ใน อากังเขยยสูตร (https://suttacentral.net/mn6) ซึ่งเป็นพระสูตรที่กล่าวถึงการละเว้นจากทุจริต ๓ และผลที่เกิดจากการปฏิบัติด้วยความตั้งมั่นในศีล สมาธิ และปัญญา เพื่อหลุดพ้นจากนิวรณ์
คำสอนในพระสูตร
ในอากังเขยยสูตร พระพุทธเจ้าได้ตรัสว่า บุคคลที่ปรารถนาความบริสุทธิ์ในกาย วาจา และใจ ต้องเริ่มต้นด้วยการหลีกเลี่ยงทุจริต ๓ คือ:
1. กายทุจริต - การกระทำผิดทางกาย เช่น การฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ หรือประพฤติผิดในกาม
2. วจีทุจริต - การพูดผิด เช่น โกหก พูดคำหยาบ พูดส่อเสียด หรือพูดเพ้อเจ้อ
3. มโนทุจริต - การคิดผิดในใจ เช่น ความโลภ ความพยาบาท หรือความเห็นผิด
ทุจริต ๓ นี้ถือเป็นรากเหง้าของ นิวรณ์ ๕ ซึ่งเป็นอุปสรรคสำคัญที่ปิดกั้นจิตใจไม่ให้เจริญในสมาธิและปัญญา ได้แก่:
1. กามฉันทะ (ความพอใจในกาม) - อาหารของมันคือความคิดโลภและความปรารถนา
2. พยาบาท (ความโกรธ) - อาหารของมันคือความพยาบาทและการไม่ให้อภัย
3. ถีนมิทธะ (ความง่วงซึม) - อาหารของมันคือความขี้เกียจและความเฉื่อยชา
4. อุทธัจจกุกกุจจะ (ความฟุ้งซ่านและความร้อนใจ) - อาหารของมันคือการขาดสติ
5. วิจิกิจฉา (ความลังเลสงสัย) - อาหารของมันคือความไม่เข้าใจธรรม
ความหมายโดยละเอียด
ทุจริต ๓ เป็นต้นเหตุของนิวรณ์ ๕ เพราะ:
กายทุจริต ส่งเสริมกามฉันทะและพยาบาท เช่น การประพฤติผิดในกาม ย่อมนำมาซึ่งความอยากและความโกรธ
วจีทุจริต ทำให้เกิดพยาบาทและอุทธัจจกุกกุจจะ เช่น การพูดโกหกหรือคำหยาบนำไปสู่ความร้าวฉานและความฟุ้งซ่าน
มโนทุจริต เช่น ความโลภและความเห็นผิด ย่อมเกื้อหนุนกามฉันทะและวิจิกิจฉา
การปฏิบัติที่แนะนำ
เพื่อแก้ไขและกำจัดนิวรณ์ ๕ พระพุทธเจ้าทรงแนะนำให้ปฏิบัติตาม ศีล สมาธิ ปัญญา:
1. รักษาศีล - การหลีกเลี่ยงทุจริต ๓ เป็นขั้นแรกเพื่อหยุดการเกื้อหนุนของนิวรณ์
2. พัฒนาสมาธิ - ใช้การเจริญสติในอานาปานสติ (การหายใจเข้าออก) เพื่อทำจิตให้สงบและพ้นจากนิวรณ์
3. เจริญปัญญา - เมื่อจิตสงบและมีสมาธิ ใช้การพิจารณาธรรมเพื่อเห็นตามความเป็นจริงของนิวรณ์และปล่อยวาง
อ้างอิงเพิ่มเติม
ใน กามสูตร (https://suttacentral.net/sn45.8) พระพุทธเจ้าได้ตรัสว่า "ผู้ที่ละนิวรณ์ ๕ ได้ ย่อมเข้าถึงสุขอันประณีตในสมาธิและวิปัสสนา" ซึ่งแสดงถึงผลของการละทุจริตและการดับนิวรณ์
สรุป: การละทุจริต ๓ เป็นการป้องกันไม่ให้นิวรณ์ ๕ เจริญเติบโตในจิตใจ และเป็นการวางรากฐานสำคัญสำหรับการเจริญสมาธิและปัญญา เพื่อให้เกิดปัญญารู้แจ้งในอริยสัจ ๔ และบรรลุพระนิพพานในที่สุด
[There may be an occasional error in linking to the correct sutta due to the available training data.]
แนะนำชุดไตรจีวร ใน TikTok
ชุดที่ขายดี ไตรจีวรพระสงฆ์ไตรเต็ม 7 ชิ้น ผ้าไตรจีวรโทเร 7ชิ้น จีวรคู่(ครบชุด)
ดูรายละเอียด
